ਕੁਲੈੱਕਟਰ ਦਫ਼ਤਰ

ਡਿਪਟੀ ਕਮਿਸ਼ਨਰ ਦੀ ਭੂਮਿਕਾ

 ਡਿਪਟੀ ਕਮਿਸ਼ਨਰ ਜ਼ਿਲਾ ਪ੍ਰਸ਼ਾਸਨ ਦਾ ਸਾਰਾ ਮੁਖੀ ਹੈ ਅਤੇ ਇਹ ਜ਼ਿਲ੍ਹਾ ਪ੍ਰਸ਼ਾਸਨ ਦਾ ਕੇਂਦਰ ਹੈ ।ਪ੍ਰਸ਼ਾਸਕੀ ਉਦੇਸ਼ ਲਈ, ਡਿਪਟੀ ਕਮਿਸ਼ਨਰ, ਗੁਰਦਾਸਪੁਰ ਜਲੰਧਰ ਡਿਵੀਜ਼ਨ, ਜਲੰਧਰ ਦੇ ਕਮਿਸ਼ਨਰ ਦੇ ਕੰਟਰੋਲ ਹੇਠ ਹੈ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਡਿਪਟੀ ਕਮਿਸ਼ਨਰ ਵਜੋਂ ਕੁਲੈਕਟਰ ਅਤੇ ਜ਼ਿਲ੍ਹਾ ਮੈਜਿਸਟਰੇਟ ਦੇ ਤੌਰ ਤੇ ਤੀਹਰੀ ਭੂਮਿਕਾ ਨਿਭਾਉਣੀ ਪੈਂਦੀ ਹੈ । ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਬਹੁਪੱਖੀ ਫਰਜ਼ਾਂ ਵਿੱਚ, ਡਿਪਟੀ ਕਮਿਸ਼ਨਰ ਦੀ ਮਦਦ ਨਾਲ ਦੋ ਵਧੀਕ ਡਿਪਟੀ ਕਮਿਸ਼ਨਰ ਸਹਾਇਕ ਕਮਿਸ਼ਨਰ (ਜਨਰਲ) ਡਿਪਟੀ ਕਮਿਸ਼ਨਰ ਨੂੰ ਕਾਰਜਕਾਰੀ ਅਤੇ ਪ੍ਰਬੰਧਕੀ ਕਾਰਜਾਂ ਵਿਚ ਮਦਦ ਕਰਦਾ ਹੈ । ਹਰੇਕ ਸਬ-ਡਵੀਜ਼ਨ ਦੇ ਸਬ ਡਵੀਜ਼ਨਲ ਮੈਜਿਸਟ੍ਰੇਟ ਇੰਚਾਰਜ ਹਨ । ਡਿਪਟੀ ਕਮਿਸ਼ਨਰ ਨੂੰ ਹੇਠ ਲਿਖੇ ਅਧਿਕਾਰੀਆਂ ਦੁਆਰਾ ਵੱਖ ਵੱਖ ਖੇਤਰਾਂ ਵਿਚ ਦਿਨ ਪ੍ਰਤੀ ਦਿਨ ਕੰਮ ਕਰਨ ਦੀ ਸਹਾਇਤਾ ਵੀ ਦਿੱਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ।

1. 1. ਸਹਾਇਕ ਕਮਿਸ਼ਨਰ (ਸ਼ਿਕਾਇਤ)
2. 2. ਕਾਰਜਕਾਰੀ ਮੈਜਿਸਟਰੇਟ
3. 3. ਜ਼ਿਲ੍ਹਾ ਮਾਲ ਅਫਸਰ
4. 4. ਜ਼ਿਲ੍ਹਾ ਟਰਾਂਸਪੋਰਟ ਅਫਸਰ
5. 5. ਜ਼ਿਲ੍ਹਾ ਵਿਕਾਸ ਅਤੇ ਪੰਚਾਇਤ ਅਫਸਰ

ਡਿਪਟੀ ਕਮਿਸ਼ਨਰ ਮੁੱਖ ਮਾਲ ਅਫਸਰ ਹੈ ਅਤੇ ਉਹ ਜ਼ਿਲ੍ਹਾ ਕੁਲੈਕਟਰ ਹਨ ਅਤੇ ਉਹ ਮਾਲ ਅਤੇ ਹੋਰ ਸਰਕਾਰਾਂ ਦੀ ਕੁਲੈਕਸ਼ਨ ਲਈ ਜਿੰਮੇਵਾਰ ਹਨ। ਭੂਮੀ ਮਾਲੀਆ ਦੇ ਬਕਾਏ ਦੀ ਅਦਾਇਗੀ ਵਜੋਂ ਬਕਾਇਆ ਰਾਸ਼ੀ ਉਹ ਕੁਦਰਤੀ ਆਫਤਾਂ ਜਿਵੇਂ ਡਰਾਫਟ, ਬੇਮੌਸਮ ਬਾਰਸ਼, ਗੜੇ, ਹੜ੍ਹ ਅਤੇ ਅੱਗ ਆਦਿ ਨਾਲ ਨਜਿੱਠਦਾ ਹੈ।

ਰਜਿਸਟਰੇਸ਼ਨ ਐਕਟ ਦੇ ਤਹਿਤ ਜ਼ਿਲ੍ਹਾ ਕੁਲੈਕਟਰ ਨੇ ਜ਼ਿਲ੍ਹੇ ਦੇ ਰਜਿਸਟਰਾਰ ਦੀ ਸ਼ਕਤੀ ਦਾ ਇਸਤੇਮਾਲ ਕੀਤਾ ਅਤੇ ਉਹ ਕਾੱਰਵਾਈਆਂ ਦੀ ਰਜਿਸਟ੍ਰੇਸ਼ਨ ਦੇ ਕੰਮ ਨੂੰ ਨਿਯੰਤ੍ਰਤ ਅਤੇ ਨਿਗਰਾਨੀ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਉਹ ਸਪੈਸ਼ਲ ਮੈਰਿਜ ਐਕਟ, 1954 ਅਧੀਨ ਵੀ ਮੈਰਿਜ ਅਫਸਰ ਵਜੋਂ ਕੰਮ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਸਿਨਮੋਟੋਗ੍ਰਾਫ ਐਕਟ ਦੇ ਤਹਿਤ, ਜ਼ਿਲ੍ਹਾ ਮੈਜਿਸਟਰੇਟ ਆਪਣੇ ਅਧਿਕਾਰ ਖੇਤਰ ਵਿਚ ਲਾਇਸੈਂਸਿੰਗ ਅਥਾਰਟੀ ਹੈ। ਕਿਸੇ ਜ਼ਿਲ੍ਹੇ ਵਿਚ ਪੁਲਿਸ ਦਾ ਪ੍ਰਬੰਧ ਜ਼ਿਲ੍ਹੇ ਦੇ ਸੁਪਰਡੈਂਟ ਕੋਲ ਹੈ ਪਰ ਭਾਰਤੀ ਪੁਲਿਸ ਐਕਟ, 1861 ਦੇ ਸੈਕਸ਼ਨ 4 ਦੇ ਉਪਬੰਧਾਂ ਅਨੁਸਾਰ ਜ਼ਿਲ੍ਹਾ ਮੈਜਿਸਟਰੇਟ ਦੀ ਜਨਰਲ ਦਿਸ਼ਾ ਅਨੁਸਾਰ ਹੈ।

 ਪੰਜਾਬ ਪੁਲਿਸ ਦੇ ਨਿਯਮ, 1 9 34 ਦੇ ਰੂਲ 1.15 ਵਿਚ ਵੀ ਜ਼ਿਲ੍ਹਾ ਮੈਜਿਸਟਰੇਟ ਨੂੰ ਹੇਠ ਲਿਖੇ ਅਨੁਸਾਰ ਸ਼ਕਤੀ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕੀਤੀ ਗਈ ਹੈ: –

 ਜ਼ਿਲ੍ਹਾ ਮੈਜਿਸਟਰੇਟ, ਜ਼ਿਲ੍ਹੇ ਦੇ ਕ੍ਰਿਮੀਨਲ ਪ੍ਰਸ਼ਾਸਨ ਦਾ ਮੁਖੀ ਹੈ ਅਤੇ ਪੁਲਿਸ ਬਲ ਸਰਕਾਰ ਦੁਆਰਾ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕੀਤੇ ਗਏ ਸਾਧਨ ਹਨ ਜੋ ਉਸ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਅਧਿਕਾਰ ਨੂੰ ਲਾਗੂ ਕਰਨ ਅਤੇ ਕਾਨੂੰਨ ਅਤੇ ਵਿਵਸਥਾ ਦੇ ਰੱਖ-ਰਖਾਵ ਲਈ ਆਪਣੀ ਜ਼ਿੰਮੇਵਾਰੀ ਨਿਭਾਉਣ ਦੇ ਯੋਗ ਬਣਾਉਂਦੇ ਹਨ । ਇਸ ਲਈ ਜ਼ਿਲ੍ਹਾ ਮੈਜਿਸਟਰੇਟ ਦੀ ਜਨਰਲ ਨਿਯੰਤ੍ਰਣ ਅਤੇ ਦਿਸ਼ਾ ਦੇ ਅਧੀਨ ਕਾਨੂੰਨ ਦੁਆਰਾ ਰੱਖੇ ਗਏ ਜਿਲ੍ਹੇ ਵਿਚ ਪੁਲਿਸ ਦੀ ਸ਼ਕਤੀ ਲਈ ਜ਼ਿੰਮੇਦਾਰ ਹੈ ।  

ਜ਼ਿਲ੍ਹਾ ਮੈਜਿਸਟਰੇਟ ਆਪਣੇ ਅਧਿਕਾਰ ਖੇਤਰ ਦੀ ਹੱਦ ਅੰਦਰ ਹੀ ਕਾਨੂੰਨ ਅਤੇ ਵਿਵਸਥਾ ਦੀ ਸੰਭਾਲ ਲਈ ਜ਼ਿੰਮੇਵਾਰ ਹੈ। ਉਸ ਨੂੰ ਕਾਨੂੰਨ ਦੁਆਰਾ ਬਹੁਤ ਜ਼ਿਆਦਾ ਸ਼ਕਤੀਆਂ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕੀਤੀਆਂ ਜਾਂਦੀਆਂ ਹਨ ਜੋ ਉਸ ਨੂੰ ਸ਼ਾਂਤੀਪੂਰਨ ਢੰਗ ਨਾਲ ਸ਼ਾਂਤੀ ਅਤੇ ਸ਼ਾਂਤ ਰਹਿਣ ਵਿਚ ਬਹੁਤ ਪ੍ਰਭਾਵਸ਼ਾਲੀ ਢੰਗ ਨਾਲ ਵਰਤਿਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ।ਪੁਲਿਸ ਬਲ ਮੁੱਖ ਤੌਰ ਤੇ ਜ਼ਿਲ੍ਹਾ ਮੈਜਿਸਟਰੇਟ ਲਈ ਕਾਨੂੰਨ ਦੁਆਰਾ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕੀਤੇ ਗਏ ਇਕ ਸਾਧਨ ਹਨ। ਉਹ ਸੈਕਸ਼ਨ 144 ਸੀ.ਆਰ.ਪੀ. ਅਧੀਨ ਗ਼ੈਰ-ਕਾਨੂੰਨੀ ਵਿਧਾਨ ਸਭਾ ਦੇ ਅੰਦੋਲਨ ‘ਤੇ ਪਾਬੰਦੀ ਲਗਾ ਸਕਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਸਥਿਤੀ ਨੂੰ ਧਿਆਨ ਵਿੱਚ ਰੱਖਦੇ ਹੋਏ ਕਰਫਿਊ ਲਗਾ ਸਕਦੇ ਹਨ ।

 ਉਹ ਉਪ ਮੰਡਲ ਅਧਿਕਾਰੀਆਂ (ਸਿਵਲ), ਤਹਿਸੀਲਦਾਰਾਂ, ਨਾਇਬ ਤਹਿਸੀਲਦਾਰਾਂ, ਖਜ਼ਾਨੇ, ਸਬ-ਖਜ਼ਾਨਿਆਂ, ਜੇਲ੍ਹਾਂ, ਹਸਪਤਾਲਾਂ, ਡਿਸਪੈਂਸਰੀਆਂ, ਸਕੂਲ, ਬਲਾਕ, ਪੁਲਿਸ ਸਟੇਸ਼ਨਾਂ, ਦੂਜੀ ਸ਼੍ਰੇਣੀ ਦੀਆਂ ਸਥਾਨਕ ਸੰਸਥਾਵਾਂ, ਸੁਧਾਰ ਟਰੱਸਟ ਅਤੇ ਹੋਰ ਸਭਾਵਾਂ ਦੇ ਦਫਤਰਾਂ / ਅਦਾਲਤਾਂ ਦੀ ਨਿਰੀਖਣ ਕਰਨ ਲਈ ਅਧਿਕਾਰਤ ਹਨ।  

ਡਿਪਟੀ ਕਮਿਸ਼ਨਰ ਕੋਲ ਅਦਾਲਤਾਂ ਹਨ ਅਤੇ ਸਬ ਡਵੀਜ਼ਨਲ ਅਫਸਰ (ਸਿਵਲ) ਦੇ ਚੇਅਰਮੈਨ, ਸਹਾਇਕ ਕੁਲੈਕਟਰ ਦਰਜਾ ਪਹਿਲਾਂ ਅਤੇ ਸੇਲਜ਼ ਕਮਿਸ਼ਨਰ ਅਤੇ ਸੈਟਲਮੈਂਟ ਕਮਿਸ਼ਨਰ ਦੇ ਤੌਰ ਤੇ ਪਾਸ ਕੀਤੇ ਗਏ ਆਦੇਸ਼ਾਂ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਹੇਠ ਲਿਖੀਆਂ ਐਕਟ ਦੇ ਤਹਿਤ ਅਪੀਲ ਸੁਣਦੀ ਹੈ: –

1. 1. ਲੈਂਡ ਰੈਵੀਨਿਊ ਐਕਟ, 1887 ਅਧੀਨ
2. 2. ਪੰਜਾਬ ਟੈਨੈਂਸੀ ਐਕਟ, 1887 ਅਧੀਨ
3. 3. ਡਿਸਪਲੇਸਡ ਪਰਸਨਜ਼ (ਮੁਆਵਜ਼ਾ ਅਤੇ ਪੁਨਰਵਾਸ) ਐਕਟ, 1954
4. 4. ਪੰਜਾਬ ਪੈਕੇਜ ਡੀਲ ਪ੍ਰਾਪਰਟੀਜ਼ (ਡਿਸਪੋਜ਼ਲ) ਐਕਟ, 1976
5. 5 ਸ਼ਹਿਰੀ ਖੇਤਰ (ਛੱਤ ਅਤੇ ਨਿਯਮ) ਐਕਟ, 1976

>

 ਇਸਦੇ ਇਲਾਵਾ, ਉਹ ਲੰਬਰਦਾਰ ਕੇਸਾਂ ਦਾ ਫੈਸਲਾ ਕਰਦਾ ਹੈ।

 ਵਧੀਕ ਡਿਪਟੀ ਕਮਿਸ਼ਨਰ

 ਵਧੀਕ ਡਿਪਟੀ ਕਮਿਸ਼ਨਰ ਦਾ ਅਹੁਦਾ ਡਿਪਟੀ ਕਮਿਸ਼ਨਰ ਦੀ ਰੋਜ਼ਾਨਾ ਦੇ ਕੰਮਕਾਜ ਵਿੱਚ ਸਹਾਇਤਾ ਲਈ ਬਣਾਇਆ ਗਿਆ ਹੈ। ਐਡੀਸ਼ਨਲ ਡਿਪਟੀ ਕਮਿਸ਼ਨਰ ਨਿਯਮਾਂ ਅਨੁਸਾਰ ਡਿਪਟੀ ਕਮਿਸ਼ਨਰ ਦੀ ਹੀ ਸ਼ਕਤੀਆਂ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰਦਾ ਹੈ।

ਵਧੀਕ ਡਿਪਟੀ ਕਮਿਸ਼ਨਰ ਦੇ ਕੰਮ

 ਡਿਪਟੀ ਕਮਿਸ਼ਨਰ ਦੇ ਵਧੇ ਹੋਏ ਵਰਕਲੋਡ ਨੂੰ ਹਲਕਾ ਕਰਨ ਦੇ ਮੱਦੇਨਜ਼ਰ ਵਧੀਕ ਡਿਪਟੀ ਕਮਿਸ਼ਨਰ ਦਾ ਅਹੁਦਾ ਸਾਲ 1 9 7 9 ਵਿਚ ਬਣਾਇਆ ਗਿਆ ਸੀ। ਉਸ ਨੂੰ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਐਕਟ-ਅਧੀਨ ਜ਼ਿਲ੍ਹੇ ਦੀਆਂ ਸੀਮਾਵਾਂ ਅਧੀਨ ਹੇਠ ਲਿਖੀਆਂ ਤਾਕਤਾਂ ਨਾਲ ਨਿਵਾਜਿਆ ਗਿਆ ਹੈ: –

ਕੁਲੈਕਟਰ ਦੇ ਤੌਰ ਤੇ ਹੇਠ ਲਿਖੇ ਕਾਗਜ਼ਾਂ ਦੇ ਅਧੀਨ

1. 1. ਪੰਜਾਬ ਲੈਂਡ ਰੈਵੀਨਿਊ ਐਕਟ, 1887
2. 2.ਪੰਜਾਬ ਆਕੂਪੈਂਸੀ ਆਫ ਟੈਨੈਂਟਸ (ਵੈਸਟਿੰਗ ਆਫ ਮਲਕੀਅਤ ਹੱਕ) ਐਕਟ, 1952
3. 3. ਪੰਜਾਬ ਟੈਨੈਂਸੀ ਐਕਟ, 1887.
4. 4.ਲੈਂਡ ਐਕੋਜੀਸ਼ਨ ਐਕਟ, 1894.
5. 5.ਪੰਜਾਬ ਦੀ ਮੋਰਟਗੇਜ ਲੈਂਡ ਐਕਟ, 1 9 38 ਦੀ ਮੁੜ ਬਹਾਲੀ.
6. 6. ਪੰਜਾਬ ਵਿਲੇਜ਼ ਕਾਮਨ ਲੈਂਡ (ਰੈਗੂਲੇਸ਼ਨ) ਐਕਟ, 1 9 61
7. 7. ਭਾਰਤੀ ਸਟੈਂਪ ਐਕਟ, 1899

 ਰਜਿਸਟ੍ਰਾਰ ਦੇ ਤੌਰ ਤੇ ਰਜਿਸਟਰੇਸ਼ਨ ਐਕਟ, 1908 ਦੇ ਅਧੀਨ

 ਡਿਪਟੀ ਕਮਿਸ਼ਨਰ ਦੇ ਤੌਰ ਤੇ ਪੰਜਾਬ ਸਹਾਇਤਾ ਪ੍ਰਾਪਤ ਸਕੂਲ (ਸੇਵਾਵਾਂ ਦੀ ਸੁਰੱਖਿਆ) ਐਕਟ, 1969 ਦੇ ਤਹਿਤ.

ਐਗਜ਼ੈਕਟਿਵ ਮੈਜਿਸਟਰੇਟ, ਐਡ ਐਲ ਡਿਪਟੀ ਕਮਿਸ਼ਨਰ, ਡੀ. ਐਮ. ਫੌਜਦਾਰੀ ਪ੍ਰਕਿਰਿਆ ਕੋਡ, 1973 ਦੇ ਤਹਿਤ

ਅਸਲਾ ਐਕਟ ਆਫ ਇੰਡੀਆ ਅਤੇ ਪੈਟਰੋਲੀਅਮ ਐਕਟ, 1934 ਅਧੀਨ ਵਧੀਕ ਜ਼ਿਲ੍ਹਾ ਮੈਜਿਸਟਰੇਟ ਵਜੋਂ

ਉਹ ਪੰਜਾਬ ਐਗਜ਼ੈਕਟਿਵ ਨੰ. 13/434/88-SW / 9794 ਮਿਤੀ 27.9.1988 ਅਨੁਸਾਰ ਨਿੱਜੀ ਐਕਸੀਡੈਂਟ ਸੋਸ਼ਲ ਸਕਿਉਰਿਟੀ ਸਕੀਮ ਅਧੀਨ ਜ਼ਿਲ੍ਹਾ ਸਲਾਹਕਾਰ ਕਮੇਟੀ ਦਾ ਚੇਅਰਮੈਨ ਨਿਯੁਕਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ।

ਉਪ ਮੰਡਲ ਅਫਸਰ (ਸਿਵਲ) / ਐਸ.ਡੀ.ਐਮ.

ਉਪ ਮੰਡਲ ਅਫਸਰ (ਸਿਵਲ) ਅਤੇ ਉਸ ਦੇ ਸਬ ਡਵੀਜ਼ਨ ਦੀਆਂ ਡਿਊਟੀਆਂ ਉਸ ਦੇ ਜ਼ਿਲ੍ਹੇ ਦੇ ਡਿਪਟੀ ਕਮਿਸ਼ਨਰ ਦੇ ਕਰੀਬ ਹਨ। ਪ੍ਰਸ਼ਾਸਨ ਦੇ ਸਾਰੇ ਮਾਮਲਿਆਂ ਵਿਚ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਡਿਪਟੀ ਕਮਿਸ਼ਨਰ ਦੇ ਪ੍ਰਿੰਸੀਪਲ ਏਜੰਟ ਹੋਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ।

ਉਹ ਉਪ ਮੰਡਲ ਵਿੱਚ ਚੱਲ ਰਹੇ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਵਿਕਾਸ ਗਤੀਵਿਧੀਆਂ ਦਾ ਇੰਚਾਰਜ ਹੈ ਅਤੇ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਵਿਭਾਗਾਂ ਦੇ ਕੰਮ ਦੇ ਤਾਲਮੇਲ ਲਈ ਵੀ ਜ਼ਿੰਮੇਵਾਰ ਹੈ। ਇਸ ਲਈ ਉਸ ਨੂੰ ਵਿਕਾਸ ਗਤੀਵਿਧੀਆਂ ਤੇ ਨਿਗਰਾਨੀ ਰੱਖਣ ਲਈ ਖੇਤਰ ਦਾ ਦੌਰਾ ਕਰਨਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ। ਉਸ ਦੇ ਸਬ ਡਵੀਜ਼ਨ ਵਿੱਚ ਮਾਲ ਪ੍ਰਸ਼ਾਸਨ ਅਤੇ ਕਾਨੂੰਨ ਅਤੇ ਵਿਵਸਥਾ ਦੀ ਸਥਿਤੀ, ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਉਸਨੂੰ ਜਨਤਾ ਦੀਆਂ ਸ਼ਿਕਾਇਤਾਂ ਦੀ ਦੇਖਭਾਲ ਕਰਨੀ ਪੈਂਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਕੁਦਰਤੀ ਆਫਤਾਂ ਤੋਂ ਪੈਦਾ ਹੋਣ ਵਾਲੀਆਂ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ਵੱਲ ਧਿਆਨ ਦੇਣਾ ਪੈਂਦਾ ਹੈ। ਉਹ ਉਪ ਮੰਡਲ ਵਿੱਚ ਮਾਲ ਏਜੰਸੀ ਦੇ ਕੰਮ ਦੀ ਨਿਗਰਾਨੀ ਕਰਦੇ ਹਨ।

ਕੋਈ ਵੀ ਇਸ ਤੱਥ ਤੋਂ ਇਨਕਾਰ ਨਹੀਂ ਕਰਦਾ ਕਿ ਉਪ-ਵਿਭਾਜਨ ਅਧਿਕਾਰੀ (ਸਿਵਲ) ਦਾ ਕੰਮ ਕੁਝ ਹੱਦ ਤਕ ਸੁਤੰਤਰ ਹੈ। ਉਹ ਮੁੱਖ ਤੌਰ ਤੇ ਆਪਣੇ ਅਧਿਕਾਰ ਖੇਤਰ ਵਿਚ ਵਾਪਰਦੀ ਹਰ ਚੀਜ ਲਈ ਜਿੰਮੇਵਾਰ ਹੈ ਅਤੇ ਉਸ ਅਨੁਸਾਰ ਉਸ ਦੇ ਫ਼ੈਸਲਿਆਂ ਨੂੰ ਵੱਡੇ ਪੱਧਰ ਤੇ ਸੁਤੰਤਰ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਲੈਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ ।

ਉਪ ਮੰਡਲ ਅਫਸਰ (ਸਿਵਲ) ਨੂੰ ਜ਼ਮੀਨ ਦੇ ਮਾਲ ਅਤੇ ਕਿਰਾਏਦਾਰੀ ਦੀਆਂ ਕਾਰਵਾਈਆਂ ਦੇ ਤਹਿਤ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਸ਼ਕਤੀਆਂ ਨਾਲ ਨਿਵਾਜਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।

ਉਹ ਪੰਜਾਬ ਲੈਂਡ ਰੈਵੀਨਿਊ ਐਕਟ ਅਤੇ ਪੰਜਾਬ ਟੈਨੈਂਸੀ ਐਕਟ ਦੇ ਤਹਿਤ ਸਹਾਇਕ ਕੁਲੈਕਟਰ ਦੇ ਤੌਰ ਤੇ ਵੀ ਕੰਮ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਉਹ ਆਪਣੇ ਅਧੀਨ ਮਾਲ ਅਫਸਰਾਂ ਦੁਆਰਾ ਨਿਰਣਾ ਕੀਤੇ ਗਏ ਮਾਮਲਿਆਂ ਵਿਚ ਅਪੀਲੀ ਅਥਾਰਟੀ ਵੀ ਹਨ।

ਸਬ ਡਿਵੀਜ਼ਨ ਦੇ ਇੰਚਾਰਜ ਵਜੋਂ ਰਾਜ ਸਰਕਾਰ ਦੁਆਰਾ ਲਗਾਏ ਗਏ ਐਗਜ਼ੈਕਟਿਵ ਮੈਜਿਸਟਰੇਟ ਨੂੰ ਉਪ-ਮੰਡਲ ਮੈਜਿਸਟਰੇਟ ਸੈਕਸ਼ਨ 23 (ਸੀ.ਪੀ.ਸੀ. ਜ਼ਿਲ੍ਹੇ ਦੇ ਹੋਰ ਐਗਜ਼ੈਕਟਿਵ ਮੈਜਿਸਟਰੇਟਾਂ ਜਿਹੇ ਉਪ ਮੰਡਲ ਅਫ਼ਸਰ) ਜ਼ਿਲ੍ਹਾ ਮੈਜਿਸਟਰੇਟ ਦੇ ਅਧੀਨ ਹਨ ਅਤੇ ਆਪਣੇ ਸਥਾਨਕ ਅਧਿਕਾਰ ਖੇਤਰ ਦੀਆਂ ਹੱਦਾਂ ਦੇ ਅੰਦਰ ਕਾਨੂੰਨ ਅਤੇ ਵਿਵਸਥਾ ਦੀ ਸੰਭਾਲ ਲਈ ਜ਼ਿੰਮੇਵਾਰ ਹਨ। ਉਹ ਸੈਕਸ਼ਨ 107 / 151,109,110,133,144 ਅਤੇ 145 ਸੀ.ਆਰ.ਪੀ. ਦੇ ਅਧੀਨ ਬਹੁਤ ਜ਼ਿਆਦਾ ਸ਼ਕਤੀ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰਦਾ ਹੈ । ਉਹ ਇਨ੍ਹਾਂ ਸੈਕਸ਼ਨਾਂ ਦੇ ਅਧੀਨ ਅਦਾਲਤੀ ਕੇਸਾਂ ਨੂੰ ਸੁਣਦਾ ਹੈ।

ਤਹਿਸੀਲਦਾਰ / ਨਾਇਬ ਤਹਿਸੀਲਦਾਰ

ਡਿਵੀਜ਼ਨ ਦੇ ਕਮਿਸ਼ਨਰ ਦੁਆਰਾ ਤਹਿਸੀਲਦਾਰਾਂ ਦੀ ਨਿਯੁਕਤੀ ਵਿੱਤ ਕਮਿਸ਼ਨਰ, ਮਾਲ ਅਤੇ ਨਾਇਬ ਤਹਿਸੀਲਦਾਰ ਦੁਆਰਾ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਤਹਿਸੀਲ / ਸਬ ਤਹਿਸੀਲ ਦੇ ਅੰਦਰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀਆਂ ਡਿਊਟੀਆਂ ਲਗਭਗ ਇੱਕੋ ਜਿਹੀਆਂ ਹਨ ਅਤੇ ਕਈ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੀਆਂ ਹਨ । ਉਹ ਕਾਰਜਕਾਰੀ ਮੈਜਿਸਟ੍ਰੇਟ, ਸਹਾਇਕ ਕੁਲੈਕਟਰ ਅਤੇ ਸਬ ਰਜਿਸਟਰਾਰ / ਜੁਆਇੰਟ ਸਬ ਰਜਿਸਟਰਾਰ ਦੀਆਂ ਸ਼ਕਤੀਆਂ ਦਾ ਆਨੰਦ ਮਾਣਦੇ ਹਨ। ਹਾਲਾਂਕਿ ਕੁਝ ਵੱਡੇ ਤਹਿਸੀਲਾਂ ਲਈ ਫੁੱਲ ਸਪੀਡ ਸਬ-ਰਜਿਸਟਰਾਰ ਦੀ ਨਿਯੁਕਤੀ ਲਈ ਹਾਲ ਹੀ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਤਰੱਕੀ ਕੀਤੀ ਗਈ ਹੈ। ਤਹਿਸੀਲਦਾਰ ਦੀ ਮਾਲ ਡਿਊਟੀ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਹੈ । ਉਹ ਤਹਿਸੀਲ ਮਾਲ ਏਜੰਸੀ ਦਾ ਇੰਚਾਰਜ ਹੈ ਅਤੇ ਤਹਿਸੀਲ ਮਾਲ ਰਿਕਾਰਡ ਅਤੇ ਮਾਲ ਖਾਤਿਆਂ ਦੀ ਸਹੀ ਤਿਆਰੀ ਅਤੇ ਰੱਖ-ਰਖਾਅ ਲਈ ਜ਼ਿੰਮੇਵਾਰ ਹੈ। ਉਹ ਵੱਖ ਵੱਖ ਐਕਟ ਦੇ ਤਹਿਤ ਸਰਕਾਰੀ ਬਕਾਏ ਦੀ ਪ੍ਰਾਪਤੀ ਲਈ ਵੀ ਜ਼ਿੰਮੇਵਾਰ ਹੈ । ਉਨ੍ਹਾਂ ਕੋਲ ਪਟਵਾਰੀਆਂ ਅਤੇ ਕਾਨੂੰਗੋ ਦੇ ਕੰਮ ਕਾਜ ਦਾ ਢੁਕਵਾਂ ਰਿਕਾਰਡ ਹੋਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਇਸ ਮੰਤਵ ਲਈ ਤਹਿਸੀਲਦਾਰ ਅਤੇ ਨਾਇਬ ਤਹਿਸੀਲਦਾਰ ਪਟਵਾਰੀਆਂ ਦਾ ਨਿਰੀਖਣ ਕਰਦੇ ਹਨ ।

ਤਹਿਸੀਲਦਾਰਾਂ ਅਤੇ ਨਾਇਬ ਤਹਿਸੀਲਦਾਰ ਨੂੰ ਅਸਲ ਮਾਲ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਉਹ ਜ਼ਮੀਨ ਦੇ ਪ੍ਰਬੰਧਕ ਮੈਨੂਅਲ ਦੇ ਪੈਰਾ 242 ਵਿਚ ਦਿੱਤੇ ਗਏ ਹਨ ਜੋ ਹਰ ਸਾਲ ਅਲਾਟ ਕੀਤੇ ਸਰਕਲ ਨੂੰ ਹਰ ਸਾਲ ਬਦਲਿਆ ਜਾਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ ਤਾਂ ਕਿ ਤਹਿਸੀਲਦਾਰ ਦੀ ਜ਼ਿੰਮੇਵਾਰੀ ਪੂਰੀ ਹੋ ਸਕੇ। ਜਦੋਂ ਖਜ਼ਾਨਾ ਅਧਿਕਾਰੀ ਤਾਇਨਾਤ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦੇ, ਤਾਂ ਤਹਿਸੀਲਦਾਰ ਅਤੇ ਨਾਇਬ ਤਹਿਸੀਲਦਾਰ ਆਪਣੀ ਡਿਊਟੀ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਖਜ਼ਾਨਾ ਅਫਸਰ ਵਜੋਂ ਕੰਮ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਤਹਿਸੀਲਦਾਰ ਵੀ ਵਿਆਹ ਦੀ ਰਜਿਸਟਰੀ ਕਰਦਾ ਹੈ।

ਕੁਝ ਹੋਰ ਭੂਮੀ ਕਾਨੂੰਨਾਂ ਤਹਿਤ ਸ਼ਕਤੀਆਂ ਦਾ ਆਨੰਦ ਲੈਣ ਦੇ ਨਾਲ-ਨਾਲ ਉਹ ਬਿਨਾਂ ਕਿਸੇ ਨਿਰਪੱਖ ਪਰਿਵਰਤਨ ਨੂੰ ਵੀ ਪ੍ਰਮਾਣਿਤ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਤਹਿਸੀਲਦਾਰ ਨੂੰ ਵਿਭਾਜਨ ਦੇ ਕੇਸਾਂ ਨੂੰ ਸੁਣਨਾ ਅਤੇ ਖਾਲੀ ਪਈਆਂ ਜਾਇਦਾਦਾਂ ਦੀ ਅਲਾਟਮੈਂਟ / ਤਬਾਦਲਾ ਅਤੇ ਨਿਲਾਮੀ, ਵਿਸਥਾਪਨ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਵਿਅਕਤੀ (ਮੁਆਵਜ਼ਾ ਅਤੇ ਪੁਨਰਵਾਸ) ਐਕਟ, 1954 ਅਤੇ ਪੰਜਾਬ ਪੈਕੇਜ ਡੀਲ ਪ੍ਰਾਪਰਟੀਜ਼ (ਡਿਸਪੌਜ਼ਲ ਐਕਟ 1976) ਦੇ ਪ੍ਰਬੰਧਨ ਅਧਿਕਾਰੀ ਅਤੇ ਤਹਿਸੀਲਦਾਰ ਸੇਲਜ਼ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਕ੍ਰਮਵਾਰ ਹੋਣ ਦੀ ਸ਼ਕਤੀ ਦੇਣ ਲਈ ਹੋਰ ਅਧਿਕਾਰ ਦਿੱਤੇ ਗਏ ਹਨ।

ਕਾਨੂੰਗੋ

ਹਰੇਕ ਜ਼ਿਲੇ ਵਿਚ ਇਸ ਦੀ ਤਾਕਤ ਸਿਰਫ ਸਰਕਾਰ ਦੀ ਪ੍ਰਵਾਨਗੀ ਨਾਲ ਬਦਲ ਦਿੱਤੀ ਜਾ ਸਕਦੀ ਹੈ।

ਫੀਲਡ ਕਾਨੂੰਗੋ ਨੂੰ ਲਗਾਤਾਰ ਪਟਵਾਰੀ ਦੇ ਕੰਮ ਦੀ ਨਿਗਰਾਨੀ ਕਰਨ ਲਈ ਉਸ ਦੇ ਸਰਕਲ ਬਾਰੇ ਜਾਣਨਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ। ਸਤੰਬਰ ਦੇ ਮਹੀਨੇ ਵਿੱਚ ਛੱਡ ਕੇ ਜਦੋਂ ਉਹ ਪਟਵਾਰੀਆਂ ਤੋਂ ਪ੍ਰਾਪਤ ਜਮਾਂਬੰਦਿਆਂ ਦੀ ਜਾਂਚ ਕਰਨ ਲਈ ਤਹਿਸੀਲ ਵਿੱਚ ਰਹਿੰਦੀ ਹੈ। ਉਹ ਸਰਕਲ ਮਾਲ ਅਫਸਰ ਦੁਆਰਾ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਦਰਸਾਈਆਂ ਐਪਲੀਕੇਸ਼ਨਾਂ ਦਾ ਨਿਪਟਾਰਾ ਵੀ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਇੱਕ ਫੀਲਡ ਕਾਨੂੰਗੋ ਪਟਵਾਰੀ ਦੇ ਚਾਲ-ਚਲਣ ਅਤੇ ਉਸਦੇ ਕੰਮ ਲਈ ਜ਼ਿੰਮੇਵਾਰ ਹੈ ਅਤੇ ਇਹ ਉਸਦੀ ਡਿਊਟੀ ਹੈ ਕਿ ਉਹ ਕਿਸੇ ਵੀ ਪਟਵਾਰੀ ਦੇ ਕੰਮ ਜਾਂ ਡਿਊਟੀ ਜਾਂ ਅਣਗਹਿਲੀ ਦੀ ਅਣਗਹਿਲੀ ਦੀ ਰਿਪੋਰਟ ਕਰੇ।

ਦਫਤਰ ਕਾਨੂੰਗੋਜ਼ ਤਹਿਸੀਲਦਾਰ ਮਾਲ ਕਲਰਕ ਹੈ ਅਤੇ ਉਹ ਪਟਵਾਰੀ ਤੋਂ ਪ੍ਰਾਪਤ ਹੋਏ ਸਾਰੇ ਰਿਕਾਰਡਾਂ ਦਾ ਰਖਵਾਲਾ ਹੈ।

ਡਿਸਟ੍ਰਿਕਟ ਕਾਨੂੰਗੋ ਦੋਵੇਂ ਦਫਤਰ ਅਤੇ ਫੀਲਡ ਕਾਨੂੰਗੋਜ਼ ਦੀ ਕਾਰਜ ਕੁਸ਼ਲਤਾ ਲਈ ਜਿੰਮੇਵਾਰ ਹੈ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਕੈਂਪ ਪਹਿਲੇ ਮਹੀਨੇ ਤੋਂ 30 ਅਪ੍ਰੈਲ ਤੱਕ ਹਰੇਕ ਮਹੀਨੇ ਦੇ ਘੱਟੋ-ਘੱਟ 15 ਦਿਨਾਂ ਲਈ ਆਪਣੇ ਕੰਮ ਦਾ ਮੁਆਇਨਾ ਕਰਨਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ। ਉਹ ਕਾਨੂੰਗੋ ਪਟਵਾਰੀ ਤੋਂ ਪ੍ਰਾਪਤ ਹੋਏ ਸਾਰੇ ਰਿਕਾਰਡਾਂ ਦਾ ਰਖਵਾਲਾ ਹੈ।

ਪਟਵਾਰੀ

ਪਟਵਾਰੀ ਮਾਲ ਏਜੰਸੀ ਦੇ ਸਭ ਤੋਂ ਹੇਠਲੇ ਪੱਧਰ ਦੇ ਇੱਕ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਅਤੇ ਪ੍ਰਭਾਵਸ਼ਾਲੀ ਅਧਿਕਾਰੀ ਹਨ। ਕਿਸੇ ਜ਼ਿਲ੍ਹੇ ਦੀ ਕੋਈ ਪ੍ਰਭਾਵੀ ਮਾਲ ਪ੍ਰਬੰਧਨ ਸੰਭਵ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦਾ ਜਦੋਂ ਤੱਕ ਪਟਵਾਰੀ ਦੇ ਕਰਮਚਾਰੀ ਮਜ਼ਬੂਤ, ਸਹੀ ਢੰਗ ਨਾਲ ਸਿੱਖਿਅਤ ਅਤੇ ਸਖਤੀ ਨਾਲ ਨਿਗਰਾਨੀ ਨਹੀਂ ਕਰਦੇ।

ਪਟਵਾਰੀ ਦੇ ਤਿੰਨ ਮੁੱਖ ਫਰਜ਼ ਹਨ: –

1. 1. ਹਰ ਫ਼ਸਲ ਤੇ ਵਧੇ ਗਏ ਫਸਲ ਦਾ ਰਿਕਾਰਡ ਕਾਇਮ ਕਰਨਾ।
2. 2. ਪਰਿਵਰਤਨਾਂ ਦੇ ਸਮੇਂ ਦੇ ਰਿਕਾਰਡ ਅਨੁਸਾਰ ਅਧਿਕਾਰਾਂ ਦੇ ਰਿਕਾਰਡ ਨੂੰ ਕਾਇਮ ਰੱਖਣਾ।
3. 3. ਅੰਕੜਿਆਂ ਦੇ ਰਿਟਰਨ ਦੀ ਤਿਆਰੀ ਦਾ ਖਾਤਾ ਫਸਲ ਇੰਸਪੈਕਸ਼ਨਾਂ ਤੋਂ ਲਈ ਗਈ ਜਾਣਕਾਰੀ, ਇੰਤਕਾਲ ਦਾ ਰਜਿਸਟਰ ਅਤੇ ਅਧਿਕਾਰਾਂ ਦਾ ਰਿਕਾਰਡ ਬਣਾਉਂਦਾ ਹੈ।

“ਪਟਵਾਰ ਸਰਕਲ” ਦੀਆਂ ਹੱਦਾਂ ਕਮਿਸ਼ਨਰ ਦੁਆਰਾ ਜ਼ਮੀਨ ਐਡਮਿਨਸਟ੍ਰੇਸ਼ਨ ਮੈਨੂਅਲ ਦੇ ਪੈਰਾ 238 ਦੇ ਤਹਿਤ ਫੈਸਲਾ ਕਰਨ ਲਈ ਇੱਕ ਮਾਮਲਾ ਹੈ।

ਇਹ ਪਟਵਾਰੀ ਦੀ ਜ਼ੁੰਮੇਵਾਰੀ ਹੈ ਕਿ ਇਕ ਵਾਰ ਸਾਰੀਆਂ ਗੰਭੀਰ ਬਿਪਤਾਵਾਂ ਨੂੰ ਜ਼ਮੀਨ ਜਾਂ ਫਸਲਾਂ ਨੂੰ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਅਤੇ ਮਰਦਾਂ ਅਤੇ ਜਾਨਵਰਾਂ ਵਿਚ ਬਿਮਾਰੀਆਂ ਦੇ ਸਾਰੇ ਗੰਭੀਰ ਬਿਮਾਰੀਆਂ ਨੂੰ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਕਰਨ ਉਸ ਨੂੰ ਮਜ਼ਦੂਰਾਂ ਨੂੰ ਮਾਲੀਆ ਇਕੱਠਾ ਕਰਨ ਵਿਚ ਸਹਾਇਤਾ ਕਰਨੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ। ਉਹ ਇਕ ਡਾਇਰੀ ਅਤੇ ਇਕ ਕੰਮ ਵਾਲੀ ਕਿਤਾਬ ਰੱਖੇਗਾ। ਇੰਦਰਾਜ਼ ਉਸ ਦਿਨ ਕੀਤੇ ਜਾਣੇ ਚਾਹੀਦੇ ਹਨ ਜਿਸ ਦਿਨ ਪਟਵਾਰੀ ਦੇ ਧਿਆਨ ਵਿਚ ਆਉਣ ਵਾਲੀਆਂ ਘਟਨਾਵਾਂ ਆਉਂਦੀਆਂ ਹਨ।

ਪਟਵਾਰੀ ਸਾਰੇ ਰਿਕਾਰਡਾਂ, ਨਕਸ਼ਿਆਂ ਅਤੇ ਉਸ ਦੇ ਸਰਕਲ ਦੇ ਸਾਮਾਨ ਦੀ ਸੁਰੱਖਿਅਤ ਹਿਫ਼ਾਜ਼ਤ ਲਈ ਜਿੰਮੇਵਾਰ ਹਨ। ਵਰਕ ਬੁੱਕ ਵਿਚ ਪਟਵਾਰੀ ਹਰ ਦਿਨ ਉਸ ਦੁਆਰਾ ਕੀਤੇ ਗਏ ਕੰਮ ਵਿਚ ਦਾਖਲ ਹੋਣਗੇ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਕੰਮ ਦੀ ਨਿਗਰਾਨੀ ਖੇਤਰ ਕਾਨੂੰਗੋ, ਸਦਰ ਕਾਨੂੰਗੋ ਅਤੇ ਸਰਕਲ ਮਾਲ ਅਫਸਰ ਦੁਆਰਾ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ।

<td”>ਡੀ ਡੀ ਅਤੇ ਪੀਓ

ਲੜੀ ਨੰਬਰ.ਡਿਪਟੀ ਕਮਿਸ਼ਨਰ ਸਰਵ ਸ਼੍ਰੀ ਦਾ ਨਾਂਤੋਂਕਰਨ ਲਈ<td”>ਓਮਕਾਰ ਨਾਥ,ਪੀ. ਸੀ. ਐਸ